De context van cacao in Ivoorkust

40% van de cacao die wereldwijd geproduceerd wordt, komt van kleinschalige familiebedrijven uit Ivoorkust onder leiding van landbouwers die in extreme armoede leven.

Terwijl de grote chocoladebedrijven monsterwinsten draaien – sommige zelfs meer dan 10 miljard dollar per jaar¹ –, verdienen deze kleinschalige cacaoproducenten slechts een derde van het geld dat ze nodig hebben om hun basisbehoeften te betalen zoals voeding, huisvesting, onderwijs en gezondheidszorg².

Hoe het voor Ecookim en Socak Katana allemaal begon

Begin jaren 2000 zaten de kleinschalige cacaoproducenten in Ivoorkust in een erg zwakke onderhandelingspositie ten opzichte van de grote internationale aankopers.

Om hun invloed aan banden te leggen en het inkomstenprobleem aan te pakken, besloot Bamba Mamadou Adama in 2004 een netwerk van coöperaties op te richten onder een moedercoöperatie, Ecookim.

Het doel? Cacaoproducenten samenbrengen om hun krachten te bundelen en zo over eerlijke prijzen te onderhandelen.

Een aantal jaar later, in 2015, volgde de oprichting van Socak Katana. Beide coöperaties bieden hun leden tal van voordelen, zoals eerlijke prijzen, een betere toegang tot financiering en diensten en een grotere betrokkenheid bij het beslissingsproces.

Hoe zijn Ecookim en Socak Katana erin geslaagd om de situatie te veranderen?

Doorheen de jaren hebben Ecookim en Socak Katana heel wat initiatieven opgezet met een positieve impact op de bestaansmiddelen van hun cacaoproducenten, maar ook op hun omgeving.

De coöperaties hebben vooral veel aandacht besteed aan het behalen van certificeringen, zoals Rainforest Alliance en Fairtrade, die de producenten een minimumprijs garanderen, en ook Bio, waardoor ze recht hebben op een hogere prijs voor hun oogst.

Naast de impact op de inkomsten geven bepaalde certificeringen ook recht op premies, die voor Ecookim oplopen tot 3 à 5 miljoen euro per jaar. “We investeren de premies in grootschalige en efficiënte projecten voor de gemeenschap en de producenten”, vertelt Aminata Bamba, Sustainability Manager bij Ecookim. “De bedoeling van deze aanpak is om de producenten te ondersteunen, zodat ze kunnen voldoen aan de behoeften van hun gezin en tegelijk kunnen blijven investeren in de cacaoproductie.”

Met de premies bekostigen ze bijvoorbeeld de installatie van drinkwatersystemen om ziekten te voorkomen en de levenskwaliteit in de gemeenschap te verbeteren. Of ze worden gebruikt om activiteiten voor vrouwen op te zetten, waarmee zij inkomsten kunnen genereren.

Waarom die bijzondere aandacht voor vrouwen?

“Het spijt me voor de mannen, maar we stellen vast dat wanneer de vrouw inkomsten heeft, ze beter zorgt voor haar gezin en haar kinderen”, aldus Aminata Bamba. Om die reden heeft Ecookim specifieke leningen voor vrouwen uitgebouwd, waarmee zij nieuwe bronnen van inkomsten kunnen ontwikkelen die hun gezin rechtstreeks ten goede komen.

Een ander belangrijk voorbeeld waar de premies voor gebruikt worden, is de bouw van scholen in cacaoproducerende gemeenschappen. Zo gaat de scholingsgraad erop vooruit.

Maar dat is niet alles. Ecookim en Socak Katana zijn nog een stap verder gegaan. Vanuit de vaststelling dat heel wat kinderen, eens ze op school waren, terug naar huis moesten om te eten, hebben ze beslist om ook schoolkantines te bouwen. Zo werden de leerlingen aangemoedigd om op school te blijven, waardoor de kinderarbeid in de gemeenschappen sterk verminderde.

En wat met de impact op het milieu?

De certificeringen moedigen de producenten aan om duurzame landbouwmethoden te hanteren. Die helpen dan weer om de biodiversiteit te beschermen, bodemerosie tegen te gaan en de capaciteit voor de captatie en opslag van CO2 te verhogen.

In dat kader geven Ecookim en Socak Katana opleidingen aan hun leden. Zo willen ze de producenten bewust maken van de klimaatveranderingen en hen leren hoe zij hun landbouwmethoden kunnen verbeteren, zelfs op kleine lapjes grond.

Om aan de traceerbaarheidsnormen voor gecertificeerde producten te voldoen, hebben de coöperaties hun cacaoplantages bovendien in kaart gebracht met behulp van het Agrice-systeem. Dat garandeert dat in de toeleveringsketen alleen cacao wordt gebruikt uit gebieden waar niet ontbost wordt.

Kortom, de initiatieven van Ecookim en Socak Katana gaan veel verder dan enkel het verhogen van de inkomsten voor hun producenten. Ze hebben een positieve impact op de gezinnen, de lokale gemeenschappen en het milieu!

De veelzijdige impact van de steun van Alterfin op de ontwikkeling van Ecookim en Socak Katana

“Zonder financiering is het niet mogelijk om cacao aan te kopen en die vervolgens te exporteren”, vertelt Zié Ouattara, Finance Manager bij Ecookim.

En net omdat het voor coöperaties van kleinschalige producenten, zoals Ecookim, erg moeilijk kan zijn om financiering te krijgen, was het krediet van Alterfin zo cruciaal voor de export van hun cacao. Dankzij deze financiering konden ze de productie-, transport- en afzetkosten dekken die nodig zijn voor de export.

Alterfin fungeerde ook als katalysator. Onze aanwezigheid versterkte het vertrouwen van andere geldschieters en heeft zo bijgedragen aan de groei en ontwikkeling van deze coöperaties.

“Dankzij de steun van Alterfin hebben we een grotere markt kunnen uitbouwen. De samenwerking heeft ons heel wat andere voordelen opgeleverd, zoals advies en een regelmatige opvolging”, besluit Zié.

Kortom, met onze financiële steun hebben Ecookim en Socak Katana hun impact op de leden kunnen uitbreiden, en zich doorheen de jaren verder kunnen ontwikkelen.

Hier zijn enkele cijfers over de ontwikkeling van Ecookim en Socak Katana

Zoals u kunt zien in de grafiek, zijn onze twee partners sinds onze eerste kredieten enorm gegroeid, qua aantal producenten, hoeveelheid duurzame cacaoproductie en – uiteraard – de toename van het geleende bedrag dat wij en andere actoren hebben toegekend voor hun ontwikkeling.